Populariteit voornaam Ward
De Nederlandse voornamenbank, die door het Meertens Instituut wordt beheerd, registreert de voornamen van jonggeborenen vanaf 1880. Het onderzoek van het instituut richt zich onder meer op de motieven en esthetische normen bij de naamkeuze. In hoeverre worden kinderen vernoemd naar ouders of familie, kiezen de ouders vooral een naam die ze mooi vinden of vernoemen ze hun kind naar een idool? Met de frequentie van de naamgeving meet men de populariteit van een naam.
De voornaam Ward was in Nederland vrijwel onbekend en werd sporadisch aan een baby gegeven. In 1888 werd de naam Ward voor het eerst geregistreerd en daarna nog eens in 1930, in 1944 en 1947. Voorts gaven Sylvia Sluyter en Lucebert in 1950 aan hun zoon de naam Ward met de gedachte aan ‘het omgekeerde van Draw, tekenen’.[1]
Tot 1956 waren slechts vijf baby’s met de naam Ward geregistreerd. Na het verschijnen van Ward Ruyslincks De ontaarde slapers (in 1957) en andere boeken kregen baby’s in Nederland vaker de voornaam Ward: in de 12 jaar van 1958 tot en met 1969 werden in Nederland zesendertig baby’s met die naam geregistreerd.[2]
Populariteit Ward Ruyslinck in Nederland
Aangezien de populariteit van de naam Ward in 1957 vrijwel nul was, werd deze naam niet gegeven als 
vernoeming. Het ligt voor de hand dat de naam zeker in de jaren zeventig gegeven werd vanuit de waardering voor de schrijver. In figuur 1 is de populariteit van de naam Ward bij manlijke baby’s in een blauw histogram aangegeven.
Uit de populariteit van de voornaam kan dus de populariteit van Ward Ruyslinck bij zijn Nederlandse lezers geïnterpreteerd worden zoals in de figuur is weergegeven met een rode kromme lijn.[3] Hierbij moet de kanttekening worden geplaatst dat de rode lijn na 1990 een te positief beeld van de populariteit van Ruyslinck kan geven. Enerzijds omdat dan kinderen vernoemd kunnen zijn naar familie, vrienden of kennissen. Anderzijds bestaat de mogelijkheid dat de naam Ward zich als modenaam heeft ontwikkeld.
In 2020 waren er in Nederland in totaal ruim elfhonderd mensen met de naam Ward als eerste voornaam.
Populariteit Ward Ruyslinck in Vlaanderen
Van oudsher werd de naam Edward regelmatig aan baby’s gegeven, die vaak als roepnaam werd afgekort tot Ed, Eddy en in Vlaanderen ook wel tot Ward, zoals bijvoorbeeld bij de Vlaamse auteurs Ward Schouteden en Ward Vervarcke die bij hun geboorte de naam ‘Edward’ kregen. Het is echter niet bekend of er in Vlaanderen aan baby’s de afgekorte naam Ward bij hun geboorte werd gegeven. Van oudsher werden in België de aan baby’s gegeven namen geregistreerd in de gemeentelijke registers. In 1984 werd het Rijksregister voor de statistiek van bevolkingsgegevens opgericht en werd begonnen met centrale registratie.
Thans worden in België door Statbel, het Belgische statistiekbureau van bevolkingsgegevens, de voornamen van pasgeboren baby’s per gewest centraal geregistreerd.
In de vorige eeuw werd voor het Vlaams Gewest een toenemend aantal baby’s met de voornaam Ward geregistreerd: van 59 baby’s in 1984 tot 145 in 1999 (bijna 5‰ van de pasgeboren jongens in Vlaanderen). [4] Vanaf 2000 nam de populariteit van de naam af.
De geregistreerde populariteit van de naam Ward in Vlaanderen is in figuur 2 in geel weergegeven en met de rode lijn de afgeleide populariteit van Ward Ruyslinck bij zijn Vlaamse lezers.
Hierbij moet worden opgemerkt dat in de eerste jaren na de oprichting van het Rijksregister de registratie nog niet compleet was. Hierdoor zou de populariteit van de naam Ward in de jaren tachtig hoger kunnen zijn dan is aangegeven. De toename van de populariteit van de naam Ward kan – net als in Nederland – het gevolg zijn van de ontwikkeling van een modenaam, die zijn ontstaan te danken heeft aan de populariteit van Ward Ruyslinck bij zijn lezers.
Volgens de gegevens van Statbel leven er anno 2020 in Vlaanderen ongeveer drieduizend vijfhonderd personen met de eerste voornaam Ward.
Conclusie
Beide populariteitsfiguren tonen tot eind jaren negentig een toename van de populariteit van de naam Ward, die geïnitieerd is door de populariteit van Ward Ruyslinck bij zijn lezers in Nederland en Vlaanderen.
Tevens is te zien dat de naam Ward na de millenniumwisseling razendsnel in populariteit daalt, zoals ook Ward Ruyslinck in het vergeetboek dreigt te geraken.
Naschrift
Jan Vanriet bekende dat hij dacht aan Ruyslinck en aan zijn huldigingen, toen hij in zijn boek Radeloos Geluk schreef over ooit gevierde schrijvers die in de vergetelheid geraakten.[5]
‘Ik ontrol in gedachten een lijstje van schrijvers waar niemand nog naar omkijkt. Zielepoten in het purgatorium van Letterenland. Ze schemeren zelfs niet meer op zwarte leeslijsten. Hun bestaan is verbliksemd. Geen hond die nog naar ze blaft.
Velen heb ik gekend, met hen aangezeten aan huldediners toen ze vijftig werden of zestig, toen de minister voor Cultuur zich geroepen voelde om een voorgepend laudatio te komen spreken. Na het officiële eresaluut en een muzikaal intermezzo presenteerde meestal de uitgever een fraaie verzamelbox en waren alle disgenoten het roerend eens dat we dit bijzondere talent dienden te vertroetelen. Werd er niet gefluisterd over de discrete belangstelling van de Zweedse Academie?
Maar de zwarte lijst van de vergetelheid, die had de gerespecteerde schrijver in kwestie niet in de smiezen. Net zomin het vervloekte sluimeren op stoffige schappen. Bij de ooit trotse uitgeverij van de fondslijst gerukt en niet meer op voorraad.
Inmiddels is de wacht gewisseld. De nieuwe lichting literaire elite zetelt blijgezind in de leukste televisieshows! Ze kwekken over een geamputeerde borst, over hun erectiestoornis.’
Jan Vanriet
[1] Wim Hazeu, Lucebert. Biografie. De Bezige Bij, Amsterdam 2018, p. 237.
[2] De populariteit van de naam Ward vanaf 1970 is afkomstig van <https://www.meertens.knaw.nl/nvb/populariteit/naam/Ward>, gedownload op 27-06-2019.
De gegevens van 1880-1969 zijn verstrekt door het Meertens Instituut.
Op de site van het Mertens Instituut wordt de populariteit van voornamen jaarlijks geactualiseerd.
In 2016 is de populariteit van de naam Ward verder afgenomen.
[3] De curve van de rode lijn is gemodelleerd in een ‘Loess curve’(een methode in de statistiek).
[4] De gegevens van 1984-1994 zijn verstrekt door de Algemene Directie Statistiek Databanken Burgers en Census. De gegevens van 1995-2017 zijn verkregen uit ‘Downloads, Voornamen Jongens 1995-2017’ van de website: <https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/namen-en-voornamen/voornamen-van-meisjes-en-jongens#figures>, gedownload op 27-06-2019.
Het aantal jongens in België dat in 1999 bij de geboorte de naam Ward kreeg was 145, in 2015 was dat 46 en in 2020 was dat aantal nog maar 25.
[5] Jan Vanriet, Radeloos Geluk, Hollands Diep, Amsterdam 2018, p. 183-184.